Pedro

Muhteşem Yüzyıl'ı bir de Osmanlılara esir düşmüş Pedro'nun anlatımından okuyun!

Kanuni Sultan Süleyman devrinde, 1557 yılında İspanyolca olarak yazılan İstanbul`daki yaşantıyı anlatan bir elyazması olan bu eser bugün Madrid Milli Kütüphanesi`nde muhafaza edilmektedir.

Fransız gazetelerinde yeni çıkan ve nihayet Fransızcaya çevrildi diye tanıtımı yapılan, övgüyle bahsedilen "Viaje de Turquia" isimli kitap bir Türk olarak ilgimizi çekti ve aldık. Biz de yayınevi olarak bu kitabı Türkçeye çevirip yayınlamaya karar verdik. 

Fakat sonra araştırma yaptıkça bunun daha önce ilk defa 1964'te Fuat Carım tercümesi ile Yeni Savaş Matbaası tarafından Kanuni devrinde İstanbul ismiyle, daha sonra aynı çevirmen tarafından 1996'da Güncel Yayıncılıktan Pedro`nun zorunlu İstanbul seyahati diye tekrar yayınlandığını aynı zamanda Aysel Kurutoğlu'nun çevirisi ile 1974'te 1001 Temel Eserleri adı altında Tercüman Yayınlarından Türkiye`nin dört yılı (1552-1556) olarak çıkmış olduğunu saptadık. 

Biz yayınevi olarak bu eseri tekrar basmaya karar verdik. Çünkü orijinaline sadık kalınmadan kısaltılarak ve birçok bölümünün atılarak çevrilmiş olduğunu gördük. Ayrıca bazı dipnotlar, açıklayıcı bilgi ve haritalar ekleyerek o dönemi okuyucunun gözünde canlandırmaya, tarihi bilgileri aktarmaya çalıştık.

Bu arada bu kitapla ilgili çeşitli yazarlarca birbirinden farklı düşünceleri içeren yazılar yayınlandı. Bu yazıların bazıları Orhan Pamuk'u, 1985'te ilk baskısı yapılan Beyaz Kale romanında Kanuni devrinde İstanbul kitabından intihal yapmış olmakla suçlarken, bazıları da önemli olanın yazarın edebi yaklaşımı olduğunu ve Beyaz Kale'nin intihal olarak değerlendirilemeyeceği düşüncesini savunuyorlardı. 

Biz her iki düşünceye de kitabın sonunda yer vermeyi uygun bulduk. Kitabın özelliği, tarihçesi ve yazarı hakkında açıklayıcı olması açısından Ertuğrul Önalp'ın Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisinde 1990 yılında yayınlanan Bir İspanyol Esiri Gözüyle 1552-1556 yılları arasında İstanbul makalesini, Murat Bardakçı`nın Hürriyet Gazetesi 26 Mayıs 2002 tarihli yazısını ekledik.


Kitabın ilginçliği o devrin bağnaz Avrupası ile Doğunun hakimi Osmanlı İmparatorluğunu karşılaştırmak olanağını vermesidir. Kitap, Osmanlı İmparatorluğu'ndaki pek çok şeyi gerçeğe yakın anlatması ve o devirde yaşamış gerçek kişilerden bahsetmesi nedeniyle çok inandırıcı bir belge olarak ele alınabilinir. 

Sinan Paşa, kardeşi Rüstem Paşa, Rüstem Paşa'nın eşi ve aynı zamanda Kanuni Sultan Süleyman'ın kızı olan Mihrimah Sultan, Turgut Reis ve Andrea Doria gibi gerçek şahsiyetler anlatının içinde yer almaktadır. Kitapta Osmanlı Donanmasında forsalık yapmış olan bir İspanyol'un bakış açısıyla, Osmanlı İmparatorluğu hem acımasızca eleştirilir hem de yer yer yüceltilir.